Barbórka (Dzień Górnika)
Historia
Barbórka to polskie święto górników obchodzone co roku 4 grudnia. Nazwa wywodzi się od imienia św. Barbary, patronki osób pracujących w niebezpiecznych zawodach. Kult św. Barbary dotarł do Polski w XV wieku wraz z niemieckimi górnikami. Pierwsze udokumentowane obchody Barbórki miały miejsce w XII–XIII wieku na terenach Czech i Saksonii. W XVII wieku zwyczaj rozszerzył się na Górny Śląsk, a od XIX wieku zyskał rangę ogólnopolską.
Znaczenie święta
Dzień Górnika stanowi wyraz szacunku dla pracy pod ziemią. Barbórka symbolizuje ochronę przed wybuchami, galerami i lawinami. Święto podkreśla więź górniczej braci z tradycją i przekazuje młodszym pokoleniom wartości odwagi, wytrwałości i solidarności. Każdego roku w centralnych kopalniach organizowane są msze święte oraz uroczyste apele ku czci św. Barbary.
Tradycje
- Msza święta z procesją po szybowni i poświęceniem sztandarów górniczych
- Orszak górniczy przy dźwiękach orkiestr dętych i gwarków
- Składanie kwiatów pod pomnikami górniczymi i przy kapliczkach
- Odznaczenia i nagrody dla pracowników kopalń za długoletnią służbę
- Pochody z karocyami i lampami górniczymi zwane „Barbórkowymi”
Obchody Barbórki dziś
Święto górników łączy ceremonię religijną z wydarzeniami kulturalnymi. W wielu miastach górniczych organizowane są koncerty orkiestr górniczych oraz wystawy poświęcone historii górnictwa. Wydarzenia rozpoczynają się od mszy świętej odprawianej w kościołach św. Barbary lub w kaplicach kopalnianych. Po oficjalnej części pracownicy kopalń integrować się podczas bankietów i spotkań branżowych.
Barbórka w kulturze i mediach
Barbórka odgrywa ważną rolę w literaturze i sztuce. Wiersze, powieści i filmy ukazują ciężką pracę pod ziemią oraz wyjątkową wspólnotę górniczą. Programy telewizyjne i radiowe relacjonują uroczystości oraz przypominają o bezpieczeństwie w kopalniach. Dzięki nowoczesnym formom komunikacji coraz więcej osób poznaje historię i znaczenie Dnia Górnika.